İş Hayatında Bahaneler ve Gerçekler: Yapmak mı, Yapmamak mı?
İstanbul’da taksiye binmeye çalışırken sıkça karşılaşılan bir durum vardır: Şoför, binmeden önce nereye gideceğinizi sorar. Eğer mesafe kısaysa veya trafik yoğunsa, daha kapıyı açmadan “Karşı tarafın taksisiyim” yanıtını alırsınız.
O noktada, iki taraf da gerçeği bilir. Taksi şoförünün söylemek istediği şey **“Gitmeye gönlüm yok”**tur. Ancak bunu doğrudan ifade etmek yerine, bir bahane üreterek durumu geçiştirir.
Bu sadece bir ulaşım meselesi değil, iş hayatında da benzer bir durum sıkça karşımıza çıkar.
İş Hayatında Bahane Üretenler ve Çözüm Üretenler
Bir görev verildiğinde, bazı çalışanlar o işi nasıl yapabileceklerini değil, neden yapılamayacağını anlatmaya başlarlar.
"Bu iş çok zor."
"Vakit kaybı olur."
"Bunu yapacak kaynak yok."
"Bu bizim önceliğimiz değil."
Aslında, temel mesele işin yapılabilir olup olmaması değil, kişinin bu işi yapmak istememesidir. Ancak, doğrudan “Ben bu işi yapmak istemiyorum” demek yerine, sürecin imkânsız olduğuna dair argümanlar geliştirilir.
Bu bakış açısı, genellikle değişime dirençli olan, işleri rutin devam ettirmek isteyen kişilerde görülür. Ekstra çaba gerektirecek bir şey yapmadan günü tamamlamak, bazıları için daha güvenli bir yol gibi görünür.
Ancak işin ilginç yanı şudur: Terfi ve zam zamanı geldiğinde, bu kişiler farklı bir hikâye anlatır.
"Hakkım yeniyor."
"Adalet yok."
"X kişisi benden daha az çalışıyor ama daha çok kazanıyor."
Oysa iş hayatında fark yaratanlar, sorun değil çözüm üretenlerdir.
Fark Yaratan Çalışanlar Nasıl Düşünür?
Bir görev verildiğinde ilk olarak neden yapılamayacağını değil, nasıl yapılabileceğini düşünürler.
“Bu işi en iyi şekilde nasıl yapabilirim?”
“Kimlerle iş birliği yapabilirim?”
“Daha verimli hale getirmek için ne yapabilirim?”
Bu kişiler, ekip içinde güvenilir isimlerdir. İşin teslim edileceği kişiler olarak görülürler çünkü onlara bir görev verildiğinde “Nasıl ilerliyor?” diye sormanıza gerek kalmaz. Siz sormadan ilerleme kaydederler.
İş dünyasında, yöneticilerin ve ekip arkadaşlarının “İyi ki var” dediği insanlar, çözüm odaklı çalışanlardır.
İş Hayatına Yeni Başlayanlar İçin Öneri
Eğer kariyerinizin başındaysanız veya yeni bir görev aldıysanız, verilen işin gerçekten yapılmaya değer olup olmadığını düşünebilirsiniz. Ancak önce kendinize şu soruyu sorun:
✔ Bu iş gerçekten imkânsız mı, yoksa ben mi bahane üretiyorum?
✔ Bu görevi tamamlamak için hangi adımları atabilirim?
✔ Bunu yapmam bana ne kazandırır?
Her yeni görev, iyi veya kötü, bir öğrenme sürecidir.
Bir iş verildiğinde ilk tepkiniz bahane üretmek değil, çözüm aramak olmalıdır.
Sonuç: Bir Yol Bulmak mı, Bahane Bulmak mı?
Sonuçta, bir işi gerçekten yapmak isterseniz bir yolunu bulursunuz, yapmak istemezseniz bir bahane bulursunuz.
Bu yüzden, sizden bir iş istendiğinde veya siz birinden bir şey talep ettiğinizde, eğer karşı taraf neden olmayacağını anlatmaya başladıysa, asıl soruyu sormanın zamanı gelmiştir:
“Yapmaya gönlün var mı?”