Liderin Cebindeki Drajeler: Liderlik Üzerine Önemli Dersler

Geçtiğimiz yıllarda Peryön İç Anadolu’nun düzenlediği ve Doğan Güneş Önder’in konuşmacı olduğu "Liderin Cebindeki Drajeler" etkinliğini dinleme fırsatı buldum. Daha önce adını birçok kez duymama rağmen ilk kez dinlediğim bu konuşma, liderlik ve yönetim anlayışına dair önemli noktaları yeniden düşünmemi sağladı.

Ekşi Sözlük’te hakkında "yönetim, liderlik, personel seçimi gibi konularda eğitimler veren, sunumları inanılmaz keyifli, neredeyse tüm büyük şirketlerin yöneticilerine eğitim vermiş olan Türkiye'nin yetiştirdiği akıllı insanlardan biri" şeklinde yorumlar olan Doğan Güneş Önder, bu etkinlikte liderlikle ilgili çok değerli bakış açıları sundu.

Liderlik mi Yöneticilik mi?

Konuşmanın başında liderlik ve yöneticilik arasındaki farklar üzerine önemli bir soru yöneltildi:
"Liderlik mi yöneticilik mi? Neden bu kavramlar birbirine zıt gibi konuşuluyor?"

Doğan Güneş Önder, bu ayrımı tek bir cümle ile net bir şekilde özetledi:
"Liderlik olmak değil, yapmaktır."

Liderlik, sadece bir statü ya da unvan değil; fiilen yapılan bir eylem. İngilizcede "Being" (olmak) değil, "Doing" (yapmak) halidir. İş görüşmelerinde "Siz lider misiniz?" sorusunun yanıtı da tam olarak buradan geliyor. Eğer lider olduğunuzu iddia ediyorsanız, bunu anlatmanın tek yolu yaptıklarınız ve hayata geçirdiğiniz işlerdir.

Yetkinlik Bazlı Mülakatlardan Değerler Bazlı Mülakatlara Geçiş

İK süreçlerinde de önemli bir değişim yaşanıyor. Yetkinlik bazlı mülakatlar artık yerini değerler bazlı mülakatlara bırakıyor.

Örneğin, bir kişinin teknik becerileri ve deneyimi mükemmel olabilir ama eğer şirketin değerleriyle uyumlu değilse, uzun vadede başarılı olması çok zor. Değerler ortak olmadığında, doğru aday bile zamanla yanlış aday hâline gelebilir.

Doğan Güneş Önder bu noktayı bir örnekle açıkladı:
Ambulansın arkasına takılarak trafikte hız kazanmaya çalışan insanlar...

Hepimiz bu tür insanları eleştiriyoruz ama hayatta verdiğimiz en küçük kararlar bile değerlerimizden besleniyor. Değerler, bizim "DUR" noktalarımızı belirliyor.

Pandemi Sürecinde Liderlerden Beklenen Özellikler

Pandemi, tüm dünyada liderlik anlayışını yeniden şekillendiren bir süreç oldu.
Doğan Güneş Önder, liderlerden beklenen temel özellikleri şu şekilde sıraladı:

1. Odaklanma

"Gökyüzünde yıldızlara bakarken, yerdeki çukura düşme."

• Büyük resmi görmek önemli ama detayları da göz ardı etmemek gerekiyor.

2. Resilience (Dayanıklılık)

"Yorulduğunda dinlenmeyi öğren, bırakmayı değil."

• Zorluklarla başa çıkmak için dayanıklılık geliştirmek ve tükenmeden ilerleyebilmek liderlik için kritik bir faktör.

3. Gerçekçi İyimserlik

"Veriye dayan, empati ile konuş. Moral bozma, yapıcı ol."

• Gerçekçi olmak ile olumsuz olmak arasında ince bir çizgi var. Liderlerin, çalışanlarına hem objektif hem de motive edici bir yaklaşım sunması gerekiyor.

4. Bilinçli Disiplin

"Yapmış olmak için yapma. Yönetsel sorumluluklarını gerçekten sahiplen."

• Liderlik sadece karar almak değil, aynı zamanda alınan kararları sürdürülebilir bir disiplinle uygulamaktır.

Liderlerin Unutulmayacak Etkisi

Pandemi gibi kriz süreçlerinde, işle ilgili yaşanan stresler, aksaklıklar zamanla unutulabilir. Ancak liderlerin çalışanlarına nasıl hissettirdiği, nasıl bir yol gösterdiği uzun yıllar akılda kalır.

Liderlik, zor zamanlarda ekibini nasıl yönlendirdiğin ve motive ettiğinle ilgilidir. Pandemi sürecinden geriye kalan en önemli derslerden biri de budur.

Doğan Güneş Önder’in Önerdiği Kitaplar

Konuşmada liderlik, yöneticilik ve organizasyon kültürü üzerine okunması gereken kitaplardan da bahsedildi:

📌 Önce Bütün Kuralları Yıkın – Marcus Buckingham, Curt Coffman
📌 İlke Merkezli Liderlik – Stephen R. Covey
📌 Performans İçin Koçluk – John Whitmore
📌 Aptallık Paradoksu – Mats Alvesson, Andre Spicer
📌 Lider Yöneticinin Benliğine Yolculuk – A. Selami Sargut
📌 Yalanın Siyaseti – Yalın Alpay
📌 İçinizdeki Öküze Oha Deyin! – Bülent Akyürek

Bu kitaplar, liderlik becerilerini geliştirmek ve insan yönetimi üzerine yeni bakış açıları kazanmak isteyen herkes için değerli kaynaklar olabilir.

Sonuç: Liderlik, Yaptıklarınla Ortaya Çıkar

Etkinlikten çıkardığım en önemli mesaj şu oldu:
Lider olmak, bir unvan ya da pozisyon değil; bir eylemdir.

Liderlik, zor zamanlarda sergilenen duruş, kriz anlarında alınan kararlar ve bir ekip içinde yaratılan güven duygusudur.

Doğan Güneş Önder’in bu değerli konuşmasını dinlediğim için çok memnunum. Kendisinin ilerleyen dönemlerdeki etkinliklerini de takip etmeye devam edeceğim.

Peki, sizin için liderlik nedir? Gerçek bir liderde hangi özelliklerin bulunması gerektiğini düşünüyorsunuz?